هنگام تصمیمگیری درباره پایش دستگاهها، تجهیزات حیاتی باید نسبت به سایر تجهیزات در اولویت قرار گیرند. این امر شبیه به نظارت سلامت افراد است. منطقی نیست که سلامت افراد کاملاً سالم را با دقت نظارت کنیم و در عوض از افرادی که واقعاً به این کار نیاز دارند غافل شویم. همین اصل برای پایش وضعیت تجهیزات نیز صدق میکند. بهطور کلی، انواع تجهیزات حیاتی زیر باید بهطور منظم پایش شوند تا از بروز مشکلات غیرمنتظره و پرهزینه جلوگیری شود:
- تجهیزاتی که در صورت خرابی، تعمیر آنها هزینهبر، زمانبر یا دشوار است.
- ماشینهایی که برای تولید یا عملیات کلی کارخانه حیاتی هستند.
- دستگاههایی که بهطور مکرر دچار آسیب میشوند.
- تجهیزاتی که قابلیت اطمینان آنها در حال ارزیابی است.
- ماشینهایی که بر ایمنی انسان یا محیط زیست تأثیر میگذارند.

شتابسنج چگونه کار میکند؟
قبل از انجام اندازهگیری ارتعاش، باید سنسوری را که توانایی تشخیص رفتار لرزش را دارد، به تجهیز مورد اندازهگیری متصل کنید. انواع مختلفی از سنسورهای لرزش در دسترس هستند، اما معمولاً از شتابسنج استفاده میشود زیرا نسبت به سایر سنسورها مزایای بیشتری دارد. سنسور شتاب، سنسوری است که سیگنال الکتریکی تولید میکند که متناسب با شتاب قطعه مرتعش است که شتابسنج به آن متصل است.
شتاب یک قطعه مرتعش چیست؟
شتاب معیاری است برای نشان دادن سرعت تغییرات سرعت قطعه مرتعش.
سیگنال شتاب تولید شده توسط شتابسنج به ابزاری منتقل میشود که این سیگنال را به سیگنال سرعت تبدیل میکند. بسته به انتخاب کاربر، سیگنال میتواند به صورت موج یا طیف سرعت نمایش داده شود. طیف سرعت از یک شکل موج سرعت با استفاده از یک محاسبه ریاضی به نام تبدیل فوریه سریع (FFT) به دست میآید.
شتابسنج چگونه نصب میشود؟
بیشتر تجهیزات شامل مکانیزمهای چرخشی هستند. برای مثال موتورها، پمپها، کمپرسورها، فنها و گیربکسها همگی دارای مکانیزمهای چرخشی هستند و اغلب در تجهیزات استفاده میشوند. بیشتر مکانیزمهای چرخشی دارای یاتاقانهایی هستند که وزن قطعات دوار، نیروهای مرتبط با حرکت چرخشی و ارتعاش را متحمل میشوند. به طور کلی، یاتاقانها نیروی زیادی را تحمل میکنند.
بنابراین جای تعجب نیست که یاتاقانها معمولاً محل ایجاد آسیب هستند و علائم خرابی اغلب از آنجا شروع میشوند. به همین دلیل، اندازهگیری ارتعاش معمولاً در یاتاقانهای تجهیز، با شتابسنجهایی که روی یاتاقانها یا نزدیک آنها نصب میشوند، انجام میشود. همیشه به یاد داشته باشید که نحوه نصب سنسور شتاب تا حد زیادی دقت اندازهگیریها را تعیین میکند.

شتابسنجها چگونه باید نصب شوند تا مطمئن شویم اندازهگیریها دقیق هستند؟
(الف) تا حد امکان شتابسنج را نزدیک یاتاقان نصب کنید.
تصور کنید پزشکی بخواهد صدای قلب شما را از روی لباسهای ضخیم بشنود و گوشی پزشکی را به جای نزدیک قلب، نزدیک کلیه شما قرار دهد. احتمالاً به تشخیص او شک خواهید کرد، زیرا صدای دریافتی او تحت تأثیر موانع و نویز سایر اندامها تغییر کرده است. هنگام اندازهگیری ارتعاش، همیشه باید شتاب سنج را تا حد امکان نزدیک به یاتاقان وصل کنیم. به طور دقیقتر، ما باید آن را تا حد امکان نزدیک به خط مرکزی یاتاقان قرار دهیم تا از دریافت سیگنالهای اضافی جلوگیری کنیم.

(ب) مطمئن شوید که شتابسنج محکم وصل شده است.
برای اینکه شتابسنج بتواند رفتار واقعی لرزش را شناسایی کند، باید دقیقاً همان حرکت ارتعاشی را تجربه کند که قطعه مرتعش آن را تجربه میکند. بنابراین، سنسور باید محکم به قطعه مرتعش متصل شود تا از تکان خوردن یا حرکت مستقل آن جلوگیری شود. در صورتی که سنسور شل نصب شده باشد سیگنالهایی را تولید میکند که تحت تاثیر حرکات مستقل خود تحریف شده و بنابراین اطلاعات اشتباهی ارائه میدهد.
روشهای مختلفی برای نصب وجود دارد، اما نصب با آهنربا محبوبترین روش است، زیرا تعادلی بین دقت اندازهگیری و راحتی کاربر فراهم میکند. برای اطمینان از اینکه سنسور شتاب محکم وصل شده است، باید آن را به یک سطح صاف مغناطیسی چسباند. پایه مغناطیسی میبایست به طور ایمن روی سطح قرار گرفته و شتابسنج در جهتگیری تعیین شده قرار داده شود.

برای اینکه سطح صاف باشد، باید عاری از آلودگی، زنگ زدگی و پوسیدگی باشد. همچنین سطح نصب باید واقعاً مغناطیسی باشد (آهن، نیکل یا آلیاژهای کبالت). به عنوان مثال، پایه مغناطیسی نباید به دلیل وجود آهن در زیر سطح آلومینیوم به یک سطح آلومینیومی متصل شود. همچنین برای جلوگیری از، کاهش خاصیت مغناطیسی، پایه مغناطیسی نباید رها یا حرارت داده شود. باید مراقب بود که رزوه پیچ روی شتابسنج و پایه مغناطیسی آسیب نبیند.


ج) اطمینان از جهتگیری صحیح سنسور شتاب
شرایط مختلف نیازمند آن است که شتابسنج در جهتهای متفاوتی نصب شود. به عنوان مثال، برای تشخیص عدم انحراف موازی، شتابسنج معمولاً در جهت شعاعی بلبرینگها نصب میشود، اما برای تشخیص عدم انحراف زاویهای، سنسور باید در جهت محوری نصب شود. سیگنالی که توسط شتابسنج تولید میشود، به جهت نصب آن بستگی دارد، زیرا دامنه (مقدار) ارتعاش در جهات مختلف، متفاوت است.

(د) نصب شتابسنج در همان مکان قبلی
برای یک نقطه اندازهگیری خاص، مهم است که همیشه شتابسنج را در همان مکان نصب کنید تا تناقضات اندازهگیری که ممکن است به نتایج نادرست منجر شوند، جلوگیری شود. در صورت امکان، همیشه از همان شتابسنج برای یک نقطه اندازهگیری خاص استفاده کنید.

(ه) شتابسنج را روی قسمت محکم تجهیز نصب کنید.
شتابسنج هرگز نباید بر روی قسمت بسیار انعطافپذیر دستگاه نصب شود زیرا با تکان دادن قسمت منعطف، طیف منحرف میشود. همچنین شتابسنج را هرگز نباید در سازههایی که بسیار سبک هستند استفاده کنید؛ زیرا وزن شتابسنج و پایه مغناطیسی رفتار ارتعاشی سازه را تحریف میکند. به طور کلی، وزن ترکیبی شتابسنج و پایه مغناطیسی باید کمتر از 10٪ وزن سازه ارتعاشی باشد.

(و) مراقب اتصال شتابسنج به سطح نصب باشید.
اگر سنسور شتاب به طور تقریبی با بدنه برخورد داشته باشد، ممکن است سیگنالهای غیر قابل اعتمادی تولید کند. به دلیل استحکام پایه مغناطیسی، هنگام اتصال شتابسنج به سطح نصب باید مراقب باشید. برای این کار میتوانید پایه مغناطیسی را با زاویهای مایل به سطح نزدیک کنید. هنگام جدا کردن پایه مغناطیسی، نباید از شتابسنج به عنوان اهرمی برای قطع تماس استفاده کنید. در عوض، پایه مغناطیسی را محکم بگیرید و با کج کردن آن به طرفین، اتصال را قطع کنید. کابل شتابسنج هرگز نباید پیچ خورده باشد، بلکه باید بهگونهای محکم و ایمن نصب شود تا از آسیبدیدگی آن جلوگیری شود. کابلهای پیچخورده یا آویزان میتوانند باعث اختلال در طیف اندازهگیریشده شوند.


(ز) از ایمنی شخصی مراقبت کنید.
شما باید همیشه خطرات را مدیریت کنید. هنگام اندازهگیری ارتعاش، سه نوع خطر از نظر احتمال یا شدت مشخص میشود: آسیب ناشی از قطعات متحرک، شوک الکتریکی و آسیب ناشی از آهنربا. در ابتدا، هنگام نصب شتابسنج، باید دقت کنید تا از گیر کردن کابل با تجهیزات متحرک جلوگیری شود. اگرچه اتصال سریع خطر را کاهش میدهد، اما نباید به عنوان جایگزینی برای نصب صحیح در نظر گرفته شود. سایر مواردی که ممکن است به تجهیزات متحرک گیر کنند عبارتند از: لباسهای گشاد، موهای بلند، کابلهای انتقال داده و … .
ثانیاً، هرگز نباید ویبریشن سنسور شتاب را به سطحی با ولتاژ بالا وصل کنید زیرا ممکن است باعث شوک الکتریکی شود. ثالثاً، هرگز پایه مغناطیسی را به اشیایی که به آهنربا حساس هستند نزدیک نکنید. زیرا ممکن است توسط میدانهای مغناطیسی آسیب ببینند.

انواع ویبریشن سنسور شتاب
🛒 راهنمای جامع نصب شتابسنج صنعتی و پایش تجهیزات
مقاله «روشهای نصب شتابسنج صنعتی و اهمیت آن در پایش تجهیزات» به بررسی اصول و تکنیکهای کلیدی نصب این تجهیزات پرداخته و نشان میدهد که چگونه نصب صحیح شتابسنجها میتواند عملکرد تجهیزات را بهینه کرده و از خرابیهای پرهزینه جلوگیری کند. اگر به دنبال تهیه تجهیزات پیشرفته شتابسنج و سیستمهای پایش وضعیت هستید، شرکت آرکا کنترل شریف با راهکارهای تخصصی همراه شماست.
ما طیف وسیعی از تجهیزات برندهای معتبر جهانی از جمله CTC، Bently Nevada، Metrix، Provibtech، Siemens، Meggitt، Fluke و Hansford را با تضمین کیفیت و قیمت رقابتی ارائه میدهیم. خدمات ما شامل مشاوره تخصصی، فروش تجهیزات و پشتیبانی فنی برای انتخاب بهترین ابزار متناسب با نیازهای شماست. برای ارتباط با تیم کارشناسان ما و دریافت مشاوره رایگان، با ما در تماس باشید:
📞 تلفن: 88302413-021
📲 واتس اپ: 3344170-0903
📧 ایمیل: info@arkacontrols.com